از بدو پیدایش تمدن بشری، جنگ یکی از عوامل اصلی تغییرات بنیادین در جوامع انسانی بوده و همواره با ویرانی ، مرگ و آوارگی همراه بوده است. اما در سایه‌ی تلفات انسانی و ویرانی‌های فیزیکی ناشی از جنگ، پدیده‌ای کمتر توجه‌برانگیز وجود دارد ؛ آتش سوزی در زمان جنگ : آتش‌سوزی‌های گسترده در مناطق مسکونی، طبیعی و زیرساختی که در نتیجه‌ی درگیری‌های نظامی رخ می‌دهند. آتش سوزی در زمان جنگ نه‌تنها منابع طبیعی و محیط زیست را نابود می‌کند، بلکه آثار بلندمدت بر محیط زیست، اقتصاد و میراث فرهنگی ، تاریخی می گذارد و زیرساخت‌های حیاتی ملت‌ها را نیز در کام خود می‌کشد.

1 _ ریشه‌های آتش سوزی در زمان جنگ : چگونه جنگ موجب آتش‌سوزی می‌شود؟

آتش سوزی در زمان جنگ می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد:

بمباران و حملات هوایی : در جنگ جهانی دوم، بمباران‌های آتش‌زا در شهرهایی مانند هامبورگ و درسدن در آلمان، به ایجاد آتش‌سوزی‌هایی منجر شد که موجی از مرگ و ویرانی را به همراه داشت.

سلاح‌های آتش‌زا : استفاده از ناپالم، فسفر سفید، و سلاح‌های حاوی مواد شیمیایی قابل‌اشتعال موجب گسترش شعله‌ها در مناطق جنگ‌زده می‌شود.

تخریب زیرساخت‌ها : انفجار خطوط لوله گاز، پالایشگاه‌ها یا نیروگاه‌ها نیز می‌تواند موجب آتش‌سوزی‌های مهیب گردد. توصیه می شود در این خصوص از مقاله ” آتش سوزی در کارخانه های پتروشیمی و گاز ” از طریق کلیک بر روی لینک زیر بازدید و مطالعه بفرمایید.

آتش‌زدن عمدی زمین‌ها و جنگل‌ها : به عنوان تاکتیکی برای محروم‌سازی دشمن از منابع طبیعی یا برای ایجاد زمین سوخته و بدون پوشش گیاهی استفاده می‌شود.

2 _ مثال‌های تاریخی از آتش سوزی در زمان جنگ :

جنگ جهانی دوم  (۱۹۳۹ – ۱۹۴۵) : بمباران توکیو در مارس ۱۹۴۵ با بیش از ۱۰۰ هزار کشته و ویرانی عظیم، یکی از آتش‌سوزی‌های مرگبار تاریخ است.

جنگ ویتنام  (۱۹۵۵ – ۱۹۷۵) : استفاده گسترده از ناپالم و اسلحه های آتش زا موجب از بین رفتن میلیون‌ها هکتار جنگل‌های بارانی و آسیب شدید به تنوع زیستی شد.

جنگ بوسنی (۱۹۹۲ – ۱۹۹۵ ) : سوختن کتابخانه‌ی ملی سارایوو با صدها هزار نسخه‌ی ارزشمند فرهنگی، نمونه‌ای از از دست‌رفتن میراث فرهنگی در نتیجه‌ی جنگ است.

جنگ عراق (۲۰۰۳ ) : آتش‌سوزی گسترده در پالایشگاه‌ها و چاه‌های نفت، آلودگی شدید زیست‌محیطی ایجاد کرد و برای ماه‌ها آسمان برخی مناطق تیره باقی ماند.

3 _ اثرات زیست‌محیطی : خاموشی طبیعت پس از شعله‌ها

آتش سوزی در زمان جنگ می‌تواند اکوسیستم‌ مناطق جنگ زده را برای دهه‌ها مختل کنند:

نابودی جنگل‌ها و مراتع : تنوع زیستی منطقه را کاهش می‌دهد، خاک منطقه را آلوده و بی استفاده می‌کند و چرخه‌های طبیعی اکوسیستم را مختل می‌سازد.

آلودگی آب و هوا : سوختن مواد شیمیایی، نفت و پلاستیک‌ها ؛ سمومی را وارد جو و منابع آبی می‌کند که برای انسان و حیوانات خطرناک‌اند که در صورت استفاده از آن می تواند موجب بیماری های شدید و سخت و یا حتی گرفتن جان شود.

مهاجرت گونه‌ها یا انقراض : از بین رفتن زیستگاه‌ها می‌تواند موجب مهاجرت گونه‌های جانوری یا حتی انقراض آن‌ها گردد.

4 _ تأثیرات انسانی و اجتماعی :

از دست دادن خانه و دارایی‌ها : درگیری همراه با آتش‌سوزی باعث نابودی سرپناه میلیون‌ها نفر شده است.

اختلال در تأمین آب ، برق ، بهداشت : زیرساخت‌هایی که در آتش از بین می‌روند، به بحران‌های بهداشتی و انسانی دامن می‌زنند.

آوارگی اجباری و مهاجرت : شرایط حاصل از آتش‌سوزی و در نتیجه آن عدم تامین نیازهای اساسی موجب کوچ اجباری هزاران نفر می‌شود.

آسیب‌های روانی آتش سوزی در زمان جنگ : تجربه‌ی سوختن خانه و محل زندگی ، از دست دادن عزیزان و بی‌خانمانی ، می‌تواند به افسردگی و PTSD ( اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نوعی مشكل سلامت روان است که می تواند در اثر حادثه تروماتيك ایجاد شود. تعداد زیادی از افرادی متعددی که با حادثه تروماتيك مواجه می‌شوند، احساسات، افکار و خاطرات منفی را تجربه خواهند کرد. بااین‌‌حال، اغلب افراد به مرور زمان بهتر خواهند شد. ) منجر شود.

۵ _ ابعاد حقوقی و اخلاقی آتش سوزی در زمان جنگ :

طبق قوانین بین‌الملل بشردوستانه و کنوانسیون‌های ژنو:

استفاده از سلاح‌هایی با آثار غیرقابل‌کنترل مانند ناپالم علیه غیرنظامیان ممنوع است.

تخریب عمدی منابع زیستی یا آثار فرهنگی با هدف تضعیف دشمن ، نقض جدی حقوق بشر تلقی می‌شود.

دادگاه‌های بین‌المللی می‌توانند عاملان چنین اقدامات مخربی را تحت تعقیب قرار دهند.

۶ _ راهکارهای جهانی و انسانی برای پیشگیری از آتش سوزی در زمان جنگ :

منع جهانی استفاده از سلاح‌های آتش‌زا (مثل پیمان ممنوعیت ناپالم).

آموزش نیروهای نظامی برای رعایت اصول زیست‌محیطی.

نصب سامانه‌های هشدار سریع و اطفای حریق در مناطق پرخطر.

بازسازی پس از جنگ :

مشارکت نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های محیط‌زیستی در پاک‌سازی و احیای مناطق سوخته.

بازسازی زیرساخت‌ها و تأمین منابع آب، غذا و سرپناه برای بازماندگان.

ثبت و نگهداری اسناد و مدارک فرهنگی برای جلوگیری از فراموشی آن‌ها.

۷ _ راه‌های ایمنی برای پیشگیری و مقابله با آتش سوزی در زمان جنگ :

در شرایط جنگی ، با توجه به گسترش حریق و کمبود امکانات، رعایت نکات ایمنی می‌تواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد. اقدامات ایمنی به جهت مقابله با آتش سوزی در زمان جنگ به سه سطح اصلی تقسیم می‌شوند :

الف) ایمنی فردی و خانوادگی :

• آماده‌سازی کیت اضطراری : شامل ماسک تنفسی، آب آشامیدنی ، چراغ قوه ، وسایل کمک‌های اولیه، مدارک شناسایی و یک نقشه محلی برای خروج اضطراری در صورت از کار افتادن نقشه های دیجیتالی.
• آموزش اطفای حریق خانگی : آشنایی با خاموش‌کننده‌ها (کپسول آتش‌نشانی)، پتوهای ضد حریق ( پتو آتش نشانی ) و روش‌های کنترل آتش در مراحل اولیه شروع آن.
• برنامه‌ریزی تخلیه اضطراری : طراحی و شناخت مسیر خروج امن از خانه و منطقه و تعیین محل‌های ملاقات برای اعضای خانواده در صورت بی خبری و بی اطلاعی از یکدیگر ( مشخص کردن نقطه تجمع ایمن )
• جلوگیری از ذخیره مواد قابل اشتعال در خانه : مواد سوختی ، پاک‌کننده‌ها و باتری های ذخیره لیتیومی باید در مکان ایمن و دور از دسترس نگهداری شوند.

ب) ایمنی جامعه ‌محور :

• تشکیل گروه‌های محلی برای امداد افراد آسیب دیده : آموزش شهروندان داوطلب برای امدادرسانی، اطفای حریق و مدیریت بحران محلی.
• آموزش‌های عمومی : ارائه کارگاه‌های آموزشی توسط شهرداری یا هلال احمر یا … برای بالا بردن آگاهی عمومی از خطرات و نحوه مقابله با آتش سوزی در زمان جنگ .
• نصب سامانه‌های هشدار محلی : زنگ‌های خطر، آژیرهای هشدار یا اپلیکیشن‌های هشداردهنده و پیامک های هشدار ایمنی برای اطلاع‌رسانی سریع به شهروندان
• ایجاد مناطق امن شهری : مانند پارک‌های بدون درخت ، تونل های ایمن مترو ، استادیوم‌ها یا سالن‌های مقاوم به عنوان پناهگاه‌های موقت.

پ) اقدامات نهادی و بین‌المللی :

• تقویت نیروهای آتش‌نشانی شهری : تجهیز ایستگاه‌های آتش‌نشانی به وسایل حفاظت شخصی و خودروهای مقاوم در برابر انفجار.
• تهیه نقشه‌ی مناطق پر خطر شهری : تعیین نقاط پرخطر برای تمرکز نیروهای امداد و منابع.
• همکاری با نهادهای بین‌المللی : استفاده از ظرفیت‌های سازمان ملل ، سازمان هلال احمر و صلیب سرخ و گروه‌های زیست‌محیطی برای پیشگیری ، پشتیبانی و بازسازی.
• ایجاد تیم‌های واکنش اضطراری بین‌المللی : برای ورود سریع به مناطق جنگ‌زده و جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی.

جمع‌بندی :

در حالی که مهار آتش سوزی ‌در زمان جنگ نیازمند اقدامات کلان سیاسی و نظامی است، آمادگی فردی و جمعی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تلفات و آسیب‌های جانی و مالی داشته باشد. ایمنی در زمان بحران به خصوص در زمان جنگ که نیروهای امداد نیز به شدت مشغول هستند ، نه‌تنها یک مهارت، بلکه یک ضرورت است که باید همیشه آن را در نظر داشت.

آتش سوزی در زمان جنگ ، تنها زبانه کشیدن شعله‌ های موقت آتش در یک منطقه خاص نیست. این فاجعه‌ی گسترده، پیامدی زنجیره‌ای بر محیط زیست ، انسان، فرهنگ و روان جوامع دارد. با درک عمیق‌تر از این جنبه‌ی نادیده‌گرفته‌شده، می‌توان در مسیر صلح، بازسازی و حفظ حیات گام‌های موثرتری برداشت.

به یاد داشته باشیم مبحث ایمنی در برابر آتش سوزی ، یک دانش فنی تخصصی می باشد که نیاز به کارشناسان حرفه ای در این زمینه دارد . لذا اگر قصد تجهیز محل زندگی ، محل کسب و کار و … را با تجهیزات ایمنی آتش نشانی دارید و در این خصوص به دانش فنی ایمنی در برابر آتش ، تسلط کافی را ندارید ؛ تنها کافیست از طریق دکمه تماس و دریافت مشاوره یا شماره های درج شده بر روی سایت با کارشناسان حرفه ای ایمنی در آدر توان نامی تماس تلفنی مستقیم برقرار نمایید و مشاوره رایگان دریافت نمایید . همچنین می توانید با کلیک بر روی دکمه واتساپ ، پیام خود را از طریق شبکه اجتماعی واتساپ برای ما ارسال بفرمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما باشند.

لازم به ذکر می باشد شرکت آدر توان نامی برترین تولید کننده جعبه آتش نشانی و تجهیزات آتش نشانی به صورت سفارشی ساز ، به علت اعتماد به کیفیت بالای محصولات خود ، تمامی محصولات تولیدی خود را با 1 سال ضمانتنامه و ارائه کد گارانتی قابل استعلام از سایت رسمی شرکت آدر توان نامی خدمت کارفرمای محترم ارائه می کند . همچنین با توجه به اینکه تجهیزات ایمنی آتش نشانی باید در همیشه در حالت آماده به کار باشند لذا بازدید های دوره ای از ضروریات کارکرد صحیح این تجهیزات می باشد به همین علت شرکت آدر توان نامی ، تمامی محصولات تولیدی خود را با 10 سال خدمات پس از فروش خدمت کارفرمایان ارائه می دهد تا کارفرمای محترم از بابت بهینه کار کردن تجهیزات ایمنی خود در شرایط اضطرار آسوده خاطر باشد .