شرایط اضطراری آتش‌ سوزی شرایطی دلهره آور و پرتنشی می باشد که برای آمادگی در برابر آن باید اقداماتی را انجام داد ( در این خصوص توصیه می شود از مقاله پیشگیری از آتش سوزی از طریق کلیک بر روی دکمه زیر بازدید و مطالعه بفرمایید ) ، اما دانستن نحوه مدیریت اثرات و تخریب های ناشی از حریق بعد از آتش سوزی و پاکسازی بعد از آتش سوزی نیز بسیار مهم می باشد. پس از خاموش شدن آتش به صورت کامل ، عملیات پاکسازی محیط دچار حریق شده ( پاکسازی بعد از آتش سوزی ) آغاز می شود. نوع کپسول آتش نشانی استفاده شده برای اطفاء آتش در محل ، روش پاکسازی محیط را تعیین می کند. اکثر خانواده ها و مشاغل معمولا از کپسول های آتش نشانی پودر خشک استفاده می کنند، اما اطلاع از نوع خاموش کننده یا کپسول آتش نشانی مورد استفاده برای تمیز کردن محیط ، پس از آتش سوزی ( پاکسازی بعد از آتش سوزی ) اهمیت بالایی دارد.

آشنایی با کپسول های آتش نشانی و بقایای آنها :

کپسول های آتش نشانی انواع مختلفی دارند که هر کدام برای مقابله با انواع آتش سوزی طراحی شده اند. انواع متداول کپسول آتش نشانی ( توصیه می شود از مقاله کپسول آتش نشانی و انتخاب مدل صحیح آن توسط کلیک بر روی لینک زیر بازدید و مطالعه بفرمایید .) عبارتند از :

خاموش کننده های شیمیایی پودر خشک:  این خاموش کننده ها بیشتر در خانه ها و محیط های تجاری و اداری رایج هستند.

خاموش کننده های شیمیایی مرطوب:  اغلب در آشپزخانه ها، به ویژه در آشپزخانه ها استفاده می شود. بهترین مورد برای خاموش کردن آتش ناشی از روغن پخت و پز ؛ کپسول آتش نشانی کلاس F می باشد که قبلا در یک مقاله جامع به آن پرداخته ایم ، در صورتی که با این نوع از کپسول آشنایی ندارید با کلیک بر روی لینک زیر از مقاله کپسول آتش نشانی کلاس F بازدید و مطالعه بفرمایید.

خاموش کننده های عامل پاک : (Clean Agent) به این نوع از کپسول‌های آتش‌نشانی عامل “پاک” گفته می‌شود، چرا که به عوامل گازی هالوژن و هالوکربن متکی بوده و برای افراد و محیط زیست به مراتب ایمن‌تر هستند و پس از استفاده نیازی به تمیزکاری ( پاکسازی بعد از آتش سوزی ) نخواهند داشت و معمولا در محیط های دارای تجهیزات حساس استفاده می شود.

اول ایمنی :

قبل از شروع هر پاکسازی بعد از آتش سوزی ، قوانین ایمنی را رعایت فرمایید ؛ برخی از این قوانین شامل :

پوشیدن لباس محافظ : از ماسک گرد و غبار، دستکش و عینک برای محافظت از خود در برابر استنشاق یا تماس با هر گونه باقیمانده شیمیایی استفاده کنید.

هوای منطقه را تهویه کنید : پنجره ها و درها را باز کنید تا هوای تازه به گردش درآید و هر گونه بخار یا گرد و غبار باقی مانده از حریق را از محل  خارج کنید.

پاکسازی بعد از آتش سوزی کپسول آتش نشانی شیمیایی پودر خشک :

کپسول های شیمیایی پودر خشک می توانند بر اساس مواد شیمیایی مختلفی ساخته شوند که هر کدام به یک رویکرد پاکسازی منحصر به فرد نیاز دارند.

کپسول های آتش نشانی مبتنی بر فسفات مونوآمونیم :

جارو کردن : با جارو کشیدن اثرات و باقیمانده های ناشی از آتش سوزی شروع کنید. در صورت امکان ، از استفاده جاروبرقی معمولی بدون فیلتر تصفیه هوا خودداری نمایید ، زیرا ذرات ریز به جا مانده می توانند در مرحله اول به جان و سلامتی اشخاص و در مرحله بعد به سلامت دستگاه آسیب برسانند.

محلول تمیز کننده را آماده کنید : آب داغ را با جوش شیرین مخلوط کنید تا بقایای اسیدی ناشی از آتش سوزی توسط این محلول قلیایی خنثی شود.

در صورت زخم و جراحت ، سطح زخم را تمیز کنید : محلول ضد عفونی را روی ناحیه آسیب دیده بمالید، بگذارید چند دقیقه بماند و سپس آن را با یک پارچه یا اسفنج پاک کنید.

شستشو و خشک کردن زخم : محل زخم را با آب گرم بشویید و کاملا خشک کنید و در صورت لزوم آن را پانسمان کنید.

کپسول آتش نشانی BC ( بی کربنات سدیم یا بی کربنات پتاسیم ) :

جارو کردن : آثار و بقایای ناشی از آتش سوزی را با جارو بردارید.

محلول تمیز کننده را آماده کنید : محلولی از 98 درصد آب داغ و 2 درصد سرکه را با هم مخلوط کنید. این محلول به علت اینکه اسیدی می باشد به خنثی کردن ماهیت قلیایی باقیمانده های کپسول آتش نشانی بی کربنات سدیم / بی کربنات پتاسیم کمک می کند.

در صورت آسیب دیدگی سطح زخم را تمیز کنید : محلول ضد عفونی را روی ناحیه آسیب دیده اسپری کنید، بگذارید چند دقیقه بماند و سپس پاک کنید.

شستشو و خشک کردن : محل آتش سوزی را با آب گرم تمیز بشویید و کاملا خشک کنید.

پاکسازی کپسول آتش نشانی شیمیایی مرطوب :

خاموش کننده های شیمیایی مرطوب عمدتاً در آشپزخانه ها برای مقابله با آتش سوزی چربی استفاده می شوند ( آتش سوزی های کلاس F ). تمیز کردن مناسب و صحیح برای جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات گران قیمت آشپزخانه بعد از آتش سوزی ( پاکسازی بعد از آتش سوزی ) ضروری است.

اقدامات احتیاطی ایمنی :

خاموش کردن تجهیزات :  از اینکه همه وسایل خاموش باشند و همچنین قطع بودن منابع تامین برق و الکتریکی و گاز برای تجهیزات آشپزخانه ، مطمئن شوید.

از وسایل محافظ استفاده کنید : برای محافظت از خود از دستکش لاستیکی، عینک و ماسک استفاده نمایید.

فرآیند تمیز کردن :

پاک کردن اولیه : از آب گرم و صابون برای پاک کردن مناطق آسیب دیده با یک اسفنج یا پارچه استفاده کنید.

تمیز کردن کامل : با تمیز کردن کامل تمام سطوح اطمینان حاصل کنید که هیچ اثری از باقیمانده های آتش سوزی در محیط باقی نمی ماند.

شستشو و خشک کردن : قبل از روشن کردن مجدد تجهیزات، آن ها را با آب تمیز بشویید و اجازه دهید ، به طور کامل خشک شوند.

پاکسازی بعد از آتش سوزی کپسول آتش نشانی CO2 :

خاموش کننده های کپسول آتش نشانی CO2 هیچ باقیمانده ای از خود در محل باقی نمی گذارند و در محیط هایی با تجهیزات حساس مانند مراکز داده ( دیتاسنتر ) یا آزمایشگاه ها استفاده می شوند. محیطی که در آن از این نوع کپسول استفاده می شود ، نیاز به پاکسازی بعد از آتش سوزی خاصی ندارد و تنها رعایت موارد زیر برای جلوگیری از آب خوردن ( خیس شدن ) و آسیب به لوازم الکترونیکی ضروری می باشد :

اقدامات احتیاطی ایمنی :

تهویه هوای محل دچار حریق :  با باز کردن پنجره ها و درها، اجازه دهید گازهای باقی مانده از آتش سوزی در محیط بین بروند.

فرآیند تمیز کردن :

حداقل باقی مانده : از آنجایی که این خاموش کننده ها بقایای قابل توجهی از خود باقی نمی گذارند، معمولاً پاک کردن ساده محل دچار حریق شده با یک پارچه خشک کافی می باشد.

پاکسازی بعد از آتش سوزی کپسول آتش نشانی CO2:

خاموش کننده های CO2 برای آتش سوزی های الکتریکی موثر هستند و هیچ اثری از خود باقی نمی گذارند و فرد را دچار برق گرفتگی نمی کنند ، اما می توانند اکسیژن را در فضاهای محدود از بین ببرند.

اقدامات احتیاطی ایمنی :

تهویه هوای منطقه دچار حریق : قبل از ورود مجدد، از تهویه هوای مناسب محل و میزان اکسیژن کافی محل دچار حریق شده اطمینان حاصل کنید.

پوشیدن دستکش :  استفاده از کپسول آتش نشانی CO2 می تواند باعث سرمازدگی دست ها در زمان استفاده از کپسول شود حتی در صورت نگه داشتن از هر قسمت خاموش کننده ( بدنه ، نازل و … ) ، بنابراین برای سهولت در استفاده از کپسول آتش نشانی CO2 از دستکش استفاده نمایید.

فرآیند تمیز کردن:

پاکسازی حداقل : از آنجایی که خاموش کننده های CO2 هیچ اثری باقی نمی گذارند، تمیز کردن معمولاً شامل اطمینان از تهویه هوای مناسب و ایمن بودن منطقه برای ورود مجدد است.

دفع صحیح بقایای کپسول آتش نشانی :

صرف نظر از نوع خاموش کننده، دفع صحیح کپسول آنشانی ضروری است :

باقی مانده را جمع آوری کنید : تمام باقیمانده ها را در یک کیسه پلاستیکی جمع آوری کنید.

مهر و موم کردن و دور انداختن :درب کیسه را محکم ببندید و آن را در سطل زباله معمولی بیندازید ، در نظر داشته باشید بیشتر بقایای کپسول های آتش نشانی به روش های دفع خاصی نیاز ندارند.

اقدامات پیشگیرانه و نگهداری :

برای اطمینان از ایمنی در برابر آتش سوزی، نگهداری و بازرسی منظم تجهیزات و رعایت اقدامات پیشگیرانه از آتش سوزی بسیار مهم می باشد :

بازرسی های منظم :

تاریخ انقضا را بررسی کنید : کپسول های آتش نشانی تاریخ انقضا دارند. به طور منظم کپسول های آتش نشانی را بررسی کنید و موارد منقضی شده را جایگزین نمایید.

بازرسی از نظر آسیب : به طور مرتب کپسول های آتش نشانی و دیگر تجهیزات آتش نشانی خود را برای هر گونه آسیب یا فرسودگی بازرسی کنید.

ذخیره سازی مناسب :

کپسول آتش نشانی را در مکان هایی که به راحتی در دسترس هستند نگهداری کنید و از نبود مانع و یا عدم دسترسی به کپسول آتش نشانی توسط تمامی افراد اطمینان حاصل نمایید. در واقع بهترین راه نگهداری از کپسول های آتش نشانی استفاده از جعبه های آتش نشانی می باشد که هم کپسول های آتش نشانی و هم دیگر تجهیزات آتش نشانی را در خود جای می دهند و از آسیب های محیطی مانند باد و باران ( رطوبت و زنگ زدی و … ) جلوگیری می کنند.
البته در برخی از محیط ها مانند خانه های مسکونی با توجه به اینکه نصب جعبه آتش نشانی فضای زیادی را میگیرد ، می توان کپسول های آتش نشانی را بر روی پایه های نگهدارنده کپسول آتش نشانی قرار داد که به دو صورت دیوار و زمینی می باشند .
( توصیه می شود جهت اطلاعات بیشتر در این خصوص از مقاله ” پایه نگهدارنده ”  با کلیک بر روی دکمه زیر بازدید و مطالعه بفرمایید.)

کپسول آتش نشانی و دیگر تجهیزات آتش نشانی را در مکان هایی قرار دهید که به راحتی در دسترس تمامی افراد باشند.

محیط صحیح : آنها را در محیطی نگهداری کنید که با شرایط نگهداری آنها مطابقت داشته باشد، به طور مثال از نگهداری آن ها در دمای شدید و یا دمای خیلی سرد اجتناب نمایید.

آموزش :

آموزش کاربران : اطمینان حاصل کنید که همه اعضای خانه یا کارمندان می دانند چگونه با استفاده از تکنیک PASS (کشیدن پین ، هدف گیری مرکز آتش ، فشار دادن نازل ، خاموش کردن به روش جارویی ) از کپسول آتش نشانی به درستی استفاده کنند.

تمرینات منظم: تمرینات آتش نشانی را به طور منظم انجام دهید تا همه افراد از لحاظ بدنی و ذهنی آمادگی مقابله با آن را داشته باشند.

نتیجه گیری :

تمیز کردن محیط دچار حریق شده ( پاکسازی بعد از آتش سوزی ) پس از استفاده از کپسول آتش نشانی می تواند یک فرآیند وقت گیر و پر مشقت باشد، اما برای ایمنی و بهداشت بسیار مهم است. درک نوع خاموش کننده مورد استفاده و پیروی از مراحل پاکسازی مناسب، برای اینکه محیط شما ایمن و عاری از بقایای مضر باشد ضروری می باشد. با انجام اقدامات احتیاطی لازم و انجام اقدامات صحیح، می توانید به طور موثر عواقب آتش سوزی را مدیریت کرده و محیطی امن را حفظ کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمنی آتش نشانی می توانید از برگه بلاگ آدر توان نامی از طریق کلیک بر روی دکمه زیر بازدید بفرمایید .
در صورتی که قصد تجهیز محل مورد نظرتان ( خانه ، محل کار ، کارخانه و … ) را دارید و در این خصوص به دانش ایمنی فنی مقابله با آتش ، تسلط کافی را ندارید تنها کافیست با شماره های درج شده در سایت و یا کلیک بر روی دکمه ” تماس و دریافت مشاوره رایگان ” با کارشناسان حرفه ای آدر توان نامی تماس تلفنی مستقیم برقرار نمایید و مشاوره رایگان دریافت نمایید .
همچنین لازم به ذکر می باشد آدر توان نامی به علت اعتماد به کیفیت بالای محصولات تولیدی خود ، تمامی محصولات تولیدی خود را با ضمانتنامه 1 ساله همراه با کد گارانتی قابل استعلام از سایت تقدیم کارفرمایان محترم می کند . البته با توجه به اینکه تجهیزات آتش نشانی باید همیشه در حالت آماده به کار باشند لذا بررسی و چک کردن دوره ای از تجهیزات آتش نشانی ضروری می باشد . به همین علت آدر توان نامی 10 سال خدمات پس از فروش را بر روی محصولات خود تقدیم کارفرمایان ارائه می دهد تا کارفرمای محترم از بابت بهینه کار کردن تجهیزات در زمان وقوع سانحه و آتش سوزی آسوده خاطر باشد .